İSTATİSTİKLER:

• Türkiyede her yıl tahminen 700.000’den fazla kişi yanık sonucunda yaralanmalara maruz kalmaktadır
• Bu yanıkların 200.000 kadarı kalıcı sakatlıklara neden olmakta ve takriben 2.200 kişi hayatını kaybetmektedir.
• 0-10 yaş arası çocuklarda yanıkların %95’i evde meydana gelmektedir[1] . Bu yaş grubunda her yıl takriben 260.000 çocuğun yanıklardan etkilendiği belirlenmiştir.
• Özellikle çocukların daha bağımsız olmaya başladıkları 1. yaştan itibaren (emekleme, ayağa kalkma, yürüme evreleri) evlerde çocuklar için yanık riski en üst düzeydedir.
• Ev kazalarının takriben %60’ı mutfakta, %20’si banyoda ve yine %20’si yemek odasında meydana gelmektedir.
• 0-10 yaş arası en yaygın yanık nedeni kaynar sıvı yanıklarıdır (Haşlanmalar).
• Yanıklar erişkinlere nazaran çocuklarda çok daha ciddi hayati tehlike oluşturdukları gibi, kalıcı yaralara ve sakatlıklara da sebebiyet vermektedir.



[1] Murat Türegün, Mustafa Şengezer, Naki Selmanpakoğlu, Bahattin Çeliköz, ve Mustafa Nişancı-Gülhane Tıp Akademisi, Plastik-Rekonstrüktif Cerrahi ve Yanık Merkezi araştırması, Ankara. 26 Mayıs 1997. (Türegün et al.: the last 10 years in a burn center in Ankara, Turkey. Burns: Vol. 23, No. 7/8, 1997)



Evsel Yanıklar ve Alınacak Önlemeler:

Haşlanmalar:
• Emekleme döneminden itibaren, tehlikeyi idrak edecek yaşa gelinceye kadar çocukları mutfaktan uzak tutun.
• Ocak üzerindeki tencere ve tava saplarının çocukların erişemeyeceği şekilde olmasına dikkat edin.
• Kucağınızda çocukla asla mutfak işi yapmayın.
• Sıcak bir nesneyi asla çocuğun başının üzerinden geçirmeyin.
• Süt gibi besinleri çocuğunuza vermeden önce sıcaklığını elinizin tersi ile her seferinde kontrol edin.
• Yere sıcak tava veya fritöz koymayın.
• Yerleri sıcak su ile yıkıyorsanız, çocukları uzaklaştırın.
• Çocuğu banyoya sokmadan önce suyun sıcaklığını (37 °C), bir banyo termometresi ile kontrol edin.

Sıcak cisimlerle temas sonucu oluşan yanıklar:
• Çocukları sıcak fırın ve ocaklardan uzak tutun, fırınların çift camlı olmasına dikkat edin, henüz soğumamış ocakların üstünü yanmaz bir koruyucu ile kapatın.
• Tüm ev ve mutfak aletlerini (ekmek kızartma makinesi, ütü, vb.) kullanım sonrası prizden çekin.
• Çıplak elektrik ampullerini korumasız bırakmayın, çocuların ulaşamayacağı şekilde bulundurun.
• TSE veya CE belgeli güvenlik sigortalı elektrik aletleri kullanın.

Elektrik kazalarıyla oluşan yanıklar:
• Güvenlik normlarına uygun elektrik aletleri kullanın: TSE veya CE onaylı elektikli aletler, çocuk emniyetli prizler, kısa devre akım sigortaları kullanın.
• Evinize (ve işyerinize) mümkünse “akım kesme rölesi” taktırın.

Ateşle temas sonucu oluşan yanıklar:
• Çocukları şöminelerden ve tüm korumasız alevlerden uzak tutun.
• 10 yaşından küçük çocukları evde yalnız bırakmayın, özellikle ateşe aşırı ilgisi olan, kibrit ve çakmakla oynamayı seven çocuklara dikkat edin. Çocuklarınızı ateş ve yangın konusunda eğitin, meraklarını sizin yanınızdayken gidersinler. Yanık ve yangın durumunda çocuklar da ne yapmaları gerektiğini bilmelidir.
• Yanıcı veya parlayıcı sıvıları asla bir ısı kaynağına yaklaştırmayın.
• Çatapat, maytap, el yapımı füze için sıvı parlayıcı, kimyasal patlayıcı, vs. kullanan merakli genç mucitlere dikkat edin!...